Sesshin is jezelf leren uitdrukken

3 september 2015 - Tiveden National Park, Zweden

Binnenkort ga ik weer op sesshin...een stilte retraite van 6 dagen.

Mijn collega’s zeggen dan vaak als eerste reactie: ‘Wat heerlijk lijkt me dat, lekker relaxed!’ Dan leg ik uit wat het precies is en kan het daarbij niet laten om het afzien te accentueren. Dat ze wel begrijpen dat het een prestatie is en dat het toch beslist niet een relaxweekje is...Dat we per dag 18 keer 25 minuten mediteren en dat we al om 5 uur moeten opstaan en pas om 23.00 het bed weer in kunnen vallen. En in de winter mediteren we ook nog eens 2 periodes buiten in de vrieskou... Nou dan heb je wel last van je lijf hoor! Mijn XXl ego wacht dan op de bewonderende oehs en aahs maar het gekke is dat de mensen van de fysieke uitdaging nooit zo heel erg geïmponeerd lijken te zijn... Ze vragen: ‘Maar mag je dan een hele week helemaal niets zeggen?’ Mijn antwoord: dat we tijdens het dagelijkse persoonlijk onderhoud met de meester, van 1,5 minuut, wel mogen praten, levert dan toch het egovoedende oeh en aah op...: ‘Dus maar anderhalve minuut per dag?! Dat zou IK nooooooit kunnen!! Nee dat zou niks voor mij zijn, ik houd veel te veel van praten.’, is steevast het antwoord. Het lijkt eerder een kwestie van niet willen dan van niet kunnen want echt geprobeerd hebben ze het nog niet. 

Bevrijdende stilte

Juist de stilte in gaan is bevrijdend. Het maakt ruimte voor al het andere wat er is... Niet afgeleid worden door prietpraat, diepzinnig gewauwel of verdwaald raken in het labyrint van woorden met als vermeend doel jezelf uit te drukken. Door de stilte in te gaan leer ik luisteren...leer ik mijzelf echt uit drukken...uit doven als het ware... In eerste instantie leer ik luisteren naar mijn eigen innerlijke woordenstroom...de criticus, het angstige kind, de jaloerse geliefde, de oordelende rechter, de nieuwsgierige student etc. Tijdens de eerste dagen woedt er dan ook een innerlijke storm van al deze archetypische manifestaties van mijn ego waarbij het voortdurend terugkeren naar mijn ademhaling, koan (een niet met de ratio op te lossen vraagstuk) of mantra steeds meer ruimte in de chaos schept.  

Veel zeggend

Tijdens de activiteiten buiten de meditaties om is de stilte ook erg prettig. Het geeft een veelzeggende verbinding omdat we allemaal met hetzelfde bezig zijn. Tijdens het eten is er sprake van non-verbale communicatie omdat we samen moeten werken bij het opscheppen van de borden. Het kent een duidelijke structuur waardoor het samen eten een ceremonie wordt. Zo is het de bedoeling dat het met aandacht gebeurd en dat we op afgesproken tekens opscheppen, eten, anderen serveren etc. Het gaat uiteindelijk heel organisch en het maakt onderliggende drijfveren super duidelijk... Er zijn altijd mensen die zich volledig ten dienste van de anderen stellen of mensen die geneigd zijn zich te laten bedienen of zorgen dat ze zelf in ieder geval genoeg hebben. Maar het meest interessant is natuurlijk hoe ik mijzelf verhoud in dit onuitgesproken spel. Ik herinner me hoe ik me in mijn eerste sesshin voelde toen de meester plotseling het woord AANDACHT! riep, als waarschuwing voor ons om met nog meer aandacht te eten. Ik was juist erg aandachtig aan het eten en voelde me door die schreeuw ineens een trots, ondeugend, klein meisje die wist dat ze het goed had gedaan in tegenstelling tot de anderen... Ik voelde voor het eerst in mijn leven hoe het zou zijn als ik een vader had gehad en begreep waarom ik altijd zo de gunst van de autoriteit had gezocht. 

Zweedse balletjes

Tijdens een andere retraite (wandelretraite in Zweden) was dit ondeugende meisje iets minder braaf... Het was tegen het einde van de retraite en de de kok had als gewoonlijk heerlijk voor ons gekookt. Trots kwam hij de in stilte gehulde eetkamer, binnen stappen met een grote schaal dampende stampot. Hij had de Zweedse balletjes en de vegetarische worstjes om en om langs de stampot gedrapeerd waarbij de worstjes fier omhoog staken en trilden bij elke stap die hij zette. Ik moest innerlijk proesten om dit tafereel en ook mijn Zweedse buurman moest duidelijk zijn best doen zijn lachen in de houden. Aan de andere kant van de tafel werd de humor van de worstjes niet opgemerkt en werd er streng naar ons gekeken... Ik deed mijn best om mijn gedachten van de worstjes af te leiden... Maar toen ik in stilte de stamppot opschepte voor mijn Zweedse buurman kon ik het niet laten om aan beide zijden van het worstje een Zweeds balletje te leggen zodat er op zijn bord stampot een duidelijke piemel prijkte... Nu hielden we het beide niet meer en proestten we het uit... het was duidelijk niet gepast en gedurende de hele maaltijd moest ik mijn uiterste best doen om niet opnieuw in de lach te schieten... Bijzonder hoe juist de stilte me terug brengt naar het ondeugende meisje die het goed wil doen maar ook gewoon plezier wil maken en alles misschien net iets minder serieus wil laten zijn...of dat weerstand is of juist verlichting dat weet ik niet zo goed...

Kalmeer de Wind

Wat ik wel weet is dat het uitdoven van de stemmen van buiten, mij blootstelt aan de storm binnen in mij en door daar oor voor te hebben kunnen ook deze innerlijke stemmen kalmeren en uitdoven. Zodat als ook deze storm geluwd is, ik kan luisteren naar wat er overblijft... Net zoals wanneer de wind is gekalmeerd, het water als een spiegel geworden is en je je ware zelf kunt zien...  

Voorlopig merk ik tijdens een sesshin dat het eten smakelijker is, de geluiden helderder en indringender, de geuren intenser en sta ik per dag opener in de wereld en dat voelt heerlijk en bevrijdend!  

Foto’s